OPEN BRIEF VOOR EEN LUMUMBASTRAAT IN ANTWERPEN
Met deze open brief willen we als betrokken Antwerpse burgers (vanuit verschillende gemeenschappen en groeperingen) een aantal argumenten naar voren brengen om een Antwerpse straat tot “Lumumbastraat” te dopen. Een parlementaire onderzoekscommissie kwam in 2001 tot het besluit dat België een verantwoordelijkheid had in de moord op de Congolese premier. Een straatnaam kan blijk van erkenning geven van de verantwoordelijkheid voor dat gedane onrecht. Daarenboven zou een Lumumbastraat tegengewicht bieden voor plaatsnamen als de Luitenant Lippenslaan en standbeelden van Leopold II en andere koloniale “helden”.
De bijgevoegde kaart toont dat een buitengewoon aantal landen een Lumumbastraat bezit, terwijl dit in België vooralsnog ontbreekt, afgezien van Charleroi (18/12/17) en recent ook Brussel (23/4/18) waar de gemeenteraad unaniem een Lumumbastraat goedkeurde. Het is nog niet te laat om ook in Antwerpen een straatnaam te wijden aan een internationaal icoon en geweldloos voorvechter voor gelijkheid tussen mensen en volkeren. Steeds opnieuw blijkt uit enquêtes dat Afrikanen Lumumba in het kransje van politieke leiders zetten die van de ontwikkeling van het continent en zijn integratie in de moderniteit hun levenswerk maakten. Zoals blijkt uit zijn talloze geschriften en redevoeringen, staat hij symbool voor een toenadering tussen België en Congo, tussen Afrika en Europa en tussen het Noorden en het Zuiden.
Recht doen aan dit aspect van zijn politiek denken is essentieel voor een juist begrip van de geschiedenis, niet in het minst voor het deel van onze bevolking die afkomstig is uit Congo. Maar niet alleen, want Lumumba is evenzeer een Belgisch verhaal. Een symbolische erkenning en herdenking van dit gedeeld verhaal via een straatnaam is belangrijk omdat er nog weinig getuigt van het enorme aandeel dat Congo en de Congolezen hebben gehad in de opbouw van België en de grootsheid van Antwerpen in het bijzonder. Antwerpen – voor menig Congolees de eerste plek waar men voet aan wal zette – blijft in de Congolese collectieve verbeelding dé toegangspoort tot Europa; en speelt een grote rol in de groeiende handelsrelaties met Afrika en met Matadi in het bijzonder. Tegelijk is het een stad die mede groot is geworden dankzij Congo en de Congolees (bv. handel in tropische producten, Union Minière, Compagnie Maritime Belge…). Welnu, o.a. de afwezigheid van zulke referenties in de openbare ruimte versterkt het gevoel hier nog steeds geen plaats te krijgen, ondanks dit belangrijk aandeel. Symbolische referenties zoals een straatnaam, zouden dus kunnen getuigen van het bestaansrecht van de Afrikaanse diaspora die rechtstreeks of onrechtstreeks het gevolg is van de koloniale verhouding.
In het bijzonder voor een stad waar dankzij haar haven de grootste Congolese gemeenschap van het Vlaams Gewest opgroeide, is een straatnaam waarmee zij zich kunnen identificeren een welkome stap in de Belgo-Congolese verzoening en een wederzijdse aanvaarding. Wederzijds, want ook voor de autochtone bevolking is het belangrijk te weten dat de aanwezigheid van een bevolkingsgroep van uit Congolese en Afrikaanse origine een gevolg is van de geschiedenis die de hedendaagse verhoudingen tussen beide continenten begrijpelijk maakt. Een Lumumbastraat zal maken dat er begrip wordt opgebracht voor de diverse demografische samenstelling en – indien niet – op zijn minst een vraagstelling doet ontstaan die tot dit begrip kan leiden. Meer nog dan een historisch persoon, staat Lumumba voor het mentale transitiemoment van dekolonisering dat hier nog niet voltooid is. (Met “dekolonisering” bedoelen we hier het wegwerken van de directe erfenis van het kolonialisme, met name racisme, discriminatie en ongelijkheid.)
Wij zijn er daarom van overtuigd dat dit moment (lees: voor de komende verkiezingen) aangegrepen moet worden om de naam van Lumumba te schenken aan een nieuwe (of bestaande) Antwerpse straat. Op Linkeroever bijvoorbeeld, waar vele jongeren van Congolese origine zijn opgegroeid, waar een nieuwe wijk gebouwd wordt, en waar er nog gezocht wordt naar straatnamen. Of, nog beter, waarom niet de Stanleystraat of Bothastraat herdopen? Kiezen om zulk een offensieve naam te vervangen zou ook uitleg behoeven aan heel de Antwerpse bevolking, en is daarom interessanter.
De Lumumbastraat zal een mooie plaats zijn van dialoog en van ontdekking. De bewoners zullen fier zijn er te wonen, want Lumumba is een icoon van mensenrechten, een gedeeld verhaal van verzoening, en een symbool van een onvoltooid maar noodzakelijk project. Samengevat zou de straatnaam staan voor wederzijds begrip, voor de aanwezigheid en het aandeel van een groot deel van onze bevolking, voor de urgente erkenning van het verleden en voor een hoopvol perspectief op de toekomst.
Ondertekenaars op 30/1/2019
Organisaties (met naam vertegenwoordiger), individuen en politieke partijen:
Op initiatief van Billy Kalonji (Mwinda Kitoko vzw), Sandrine Ekofo (Kilalo vzw) en Ludo Segers en Marius Dekeyser (Hand in Hand tegen racisme vzw) en met steun van:
1) organisaties: onder meer Ayo vzw, Adinda Van Geystelen (Kunsthal Extra City vzw), Elke Vandeperre (Motief vzw), Dieter Wijffels (Hart boven Hard Antwerpen), Jean Mapela (Banelikia vzw), Ilse Hackethal (Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad), Ivy Goutsmit (FMDO vzw), Youssef Souissi (VOEM vzw), Nadia Nsayi (Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen), Jana Tricot (De Roma vzw), Yves Bocklandt (Filet Divers vzw), Carmen Claessen (Antwerp for Palestine), Mohamed Khalfioui (Kif Kif), Wouter Hillaert (Rekto:verso), Sahd Jaballah (ROJM), Willy Musitu (SamEn vzw), Sarah Scheepers (ella vzw), Stan Scholiers (De Wrikker), An Woestenborghs (China Arts vzw), Jan Hellebaut (Aktie Vredesbelasting), Pol Thoné (Oxfam Wereldwinkel Wilrijk), Iris Verschaeve (Furia), Geneeskunde voor het volk (Stijn De Vos)...
2) Luc Tuymans (kunstschilder), Ronny Mosuse, Ludo De Witte (auteur De moord op Lumumba), Aya Sabi (auteur), Jeroen Olyslaegers, Tom Lanoye, Bart De Baere (directeur Muhka), Kristien Hemmerechts, Els Dottermans, Warre Borgmans, Zakayo Wandoloh (woordvoerder Open Brief), Els De Palmenaer (curator MAS), Herman De Loor, Frank Stappaerts, Bert Gabriëls, Karel Arnaut en vele anderen ....
3) politieke partijen: Wouter Van Besien (voorzitter Groen Antwerpen), Wouter Van Damme (voorzitter PVDA Antwerpen), Tom Meeuws (voorzitter sp.a Antwerpen) en individuele politici zoals Yasmine Kherbache (sp.a), Nahima Lanjri (CD&V), Ikrame Kastit (Groen), ... (zie verder lijst)
Ludo Segers; voorzitter Hand in Hand
Lieven Miguel Kandolo;
Sarah Agyemang;
Gerardine Agyin;
Carmen Claessen; Antwerp for Palestine
Sandrine Ekofo; Jurist en voorzitster Kilalo
Annemie Verbeiren; leerkracht Stedelijk onderwijs
Bitshilualua Kabeya;
Stephane D'Almeida;
Zakayo Wandoloh;
Patrick N'Siala Kiese;
Eleny Jannis;
Simba Miala;
Ikrame Kastit;
El Mzairh Hicham; sp.a Politicus
Khalid El Jafoufi;
Nadia Nsayi;
Dominique Kums;
Yasmine Kherbache; Volksvertegenwoordiger
Aya Sabi; Auteur
Annie Bwatu; Ondervoorzitter Kilalo
Vesna Faassen;
Diane Janssen;
Arno Kempynck;
Bambi Ceuppens;
Nina Henkens;
Sahila Azabar; Educatief Medewerkster
Diane Janssen;
Adinda Van Geystelen; Kunsthal Extra City
Els De Palmenaer; MAS | Museum aan de Stroom, Antwerpen
sim Dereymaeker;
Hélèn Mpola Mbaya; Maatschappelijk Werkster
Fidèle Mayamba;
Lisa May;
Wouter Van Damme; voorzitter PVDA Antwerpen
Ludo De Witte; auteur De moord op Lumumba
Elke Vandeperre;
Bernadette Broeckx;
Billy Kalonji; Mwinda Kitoko vzw
Wilfried Defillet;
Marie-claire Vlasblom;
Eva Vergaelen; Motief
Luc Tuymans; Kunstschilder
Hakim Benichou;
Ronny Mosuse;
Rina Rabau;
Erik De Block;
Sophie Withaeckx;
Máire Ní Ghabháin; geen
Sven Cooremans;
Hilde Moons;
Katja Goovaerts;
Lisa Develtere;
Nordine Saidi Mazarou; Groen Antwerpen
Samuel Van nuffel;
Chiara Ghiotto;
Anna Paeshuyse;
Dries Himpe;
Wouter Hillaert; rekto:verso
Fien De Block;
Eva Matthys;
Vincent Focquet;
Natalie Gielen;
eli de ridder;
Annelies Van Assche;
Alyssa Saro;
Tijl Nuyts;
Veerle Duflou;
Elvira Crois;
Tomas Van Balen;
Aline Van Nereaux;
Ayla Geldhof;
Jean Mapela; Banelikia
Mathieu Charles;
Hakim Benichou;
Sophie Crane;
Maire Ni Ghabhain;
Lea Van Litsenborgh; KdG Hogeschool
Joke Struyf;
mario haine; opleidinsgcoördinator orthopedagogie en toegepaste jeugdcriminologie Karel de Grote Hogeschool
Yannick Geens;
Silke Huysmans;
Nora Mahammed;
Robert van der Wildt;
Hatim Zinbi; Karel de Grote
Yasmina Koubaa;
Tom Schoonjans;
Tom Meeuws; sp.a Antwerpen
Maarten Van Camp;
Dieter Wijffels; Hart boven Hard Antwerpen
Elke Vandeperre; vzw Motief
Willeke Van Herreweghe;
Wouter Van Besien; Groen Antwerpen
Ikrame Kastit; Groen Antwerpen
Sahd Jaballah; ROJM
Willy Musitu; SamEn
Sarah Scheepers; ella vzw
Steven Vermeulen;
Ingrid Tiggelovend;
hilde kersschot; oxfam wereldwinkels
Nahima Lanjri;
stan scholiers; cvba De Wrikker
Jan Hellebaut; Aktie Vredesbelasting (VRAK)
Joke Van den Eynde;
Ilse Hackethal; Directeur Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw
Jessica Nana;
Christel Deweerdt;
Hanane El Fikri;
Jef Van Vinckenroye;
manu robbroeckx;
Leen Laenens; Gewezen lid van de Parlementaire Lumumba ( onderzoeks)commissie
Paul Paul Janssens;
Koen Koen Schellemans;
Jan Cuyckens;
Peter Van den Ende;
Dirk Van de Vondel;
diane Janssen;
Ingrid Weverbergh;
herman de loor;
Jennifer Piessens;
stan Scholiers;
Ela Agirer;
Frank Stappaerts;
Brunhilde Goetelen;
Céline Gaza;
Tino Ruyters;
Pol Thoné; Oxfam Wereldwinkel Wilrijk
Denise Versluys;
An Woestenborghs; China Arts vzw
Eric Yperman;
Jan Soetewey;
Daria Vervaet;
Jos Beckers;
Bart Vandormael;
luc guns;
Karina Rommens;
Najiya Ouyachou;
Marc Janssens;
Pierre Messiant;
Lander Vander Linden;
Dimitri Renmans;
annie vermeirsch;
ilja van de Wateringen;
Yves Bocklandt; Filet Divers vzw
Josée Maetens-Necken;
Frans Vandenbussche;
Mathy Van Boxem;
Sonia Moro;
melanie decroix;
Nidal Benhamou;
Tosca Groenewold;
ngenda antonio;
katleen PELEMAN;
Art Waeterschoot;
Lisa Steendam;
Sarie Van der Aa;
David Kums;
Jana Jana; De Roma vzw
Nora Azdad;
Luk Keppens;
Nicole Vanholme;
Katrijn Wyckmans;
Ivy Goutsmit; FMDO vzw
Jeannine Goudman;
Maarten Smeets;
Patrick Gesnot;
Koen Mees;
Chloë Delcour; Doctoraatsstudent
Veronique Coteur; intal
maud vanhauwaert;
Jasper Clapdorp; Jong Groen
Albert De Paep; Voorzitter, FOS Groep Kapellen (FOS = Fonds voor OntwikkelingsSamenwerking)
Jeroen Olyslaegers
Tom Lanoye
Bart De Baere (directeur Muhka)
Kristien Hemmerechts
Els Dottermans
Tony MONDELAERS; cvs
Silke Jaminé;
Amber Cools;
Camille Bourgeus;
Ellen Verryt;Stroming Antikapitalistisc Project (SAP)
Jos D'Haese;
Laurette Rebry;
Jan Busselen;
Peter Veltmans;SAP (Stroming voor een Antikapitalistisch Project)
Elie Umukunzi;
Anissa Boujdaini;
Matthias Raemaekers;
Annick Gregoor;
thijs paijmans;
Fatma Akbas;
Silke Groffy;
Warre Borgmans;
Marijke Colle;lid SAP stroming voor een Antikapitalistisch project
Kasper Van Laer;
Francois Vergucht;
Abdi Ali;MAS ATELIER MEDEWERKER
Sabrine Ingabire;Journalist/activist
Sarah El Massaoudi;
Mirjam Henkens;
Carla Kabamba;
Aurore Domingo;
Margriet Emongo;
Ruud Martens;
Ruthiana Dalvas;Femme Équilibrée vzw
Lebuïn D’Haese;Kunstenaar-hart boven hard
Jamal Belmahi;
An Buelens;SWAN Antwerpen (Sociaal Werk ActieNetwerk)
Remy Verheyen;
Mohamed El Khalfioui;Kif kif
Eddy Jespers;
Jozef Hertsens;VLOS
Valentina Borremans;
Maaike D’Aes;
Patrick Govaerts;
De Keyzer Bert;
Anita Ketels;
Hilde Wijnandt;
Kris Merckx;Provincieraadslid PVDA
Marie-Louise Niemans;
Egwin Van Beeck;
Hilde Gielen;
Gert Govaerts;
willy verbeek;
Martine Thoné;
Peter Mertens;PVDA-Voorzitter
ria convents;
Frank Vercruyssen;
Gustaaf De Wilde;
Marc Van Thielen;
andries smet; Arcoparia's
Francis Moeykens;
Roland De Lathouwer;
Les Caron;
Lea Hillen;
Albert Van Daele;
Rita Van den Wyngaert;
Geert Vanlangendonck; Käthe Kollwitz Vredesloop
Hilde Jasperse;
Annick Gregoor;
jan rossano;
Isoken Van de Vorst;
Mehdi Koocheki;
Jac De bruyn;
Paul Neefs;
Luis Munoz; Radio Centraal
Joris De Winter; ACV militant
Maartje De Schutter;
Erwin Willemyns;
Johan Van Hoorde;
Kenny Mathues;
Stijn Buyst;
Dennis De Meyer; Stream Media
Gitte de Vries;
Karel Arnaut;
Greet Van Beeck;
Erik Vanobbergen;
ilja van de Wateringen;
Marie-claire Vlasblom
denis van de meutter;
Jan Depover;
Lieven Loncke;
vera dom;
Bert Gabriëls;
Leo Hendrickx;
Bob Willems;
Arne Kinds;
Thomas De Beule;
Ingrid Veron;
Anny Joossens;
Rita Moons;
Kathleen Beyers;
Raymond Vanderlooy;
Stijn De Vos; Directeur Geneeskunde voor het Volk Hoboken
Iris Verschaeve; co-voorzitster Furia
Henri Roggeman;
Els Roes;
Katrin Van den Troost;
Van der Vaerent Mieke;
Lise Vandecasteele; OCMW-raadslid PVDA
Bart Swiers;
Paul Paul Janssens;
Ann De Roose; VOEM vzw-Eeklo
Nicole Vermeylen;
Christel Praats;
Simba Timmerman; La Fondation Timmerman/Foundation/Fonds/Stiftung
mathieu charles;
Nielsen Vermont;
Michiel Sente;
Michel Van de Wiele;
Luc Meyvis;
Jase (Jasoro) Van Grembergen;
Wendy Van Loco; Orthopedagoge / Sociaal werkster
John Claes; Ch. Michelin
Monique Triest; auteur
Walter Mattues;
Piet Convents;
Josephine Goyvaerts;
Pierre Messiant;
Teo Quistwater;
Bruno Raemen;
Jan Jan Cogge;
Danny Brosens;
Merel Steynen;
Benjamin Van Dyck;
Johan Jaspers; De Vlonder Boechout
Joël Dupont;
Ulrik De Meersman;
Michel Rubens;
ROBRECHT DE SMET;
Gerard van der Heijden
egide verschaete
Jelle Zeedijk
sven de graef
Ingrid Van den Bril
Roger Weytjens
Diane Janssen
Sabrin Krifa
Koen Haagdorens
Maryke Comyn
Dennis Van Tichelen
Julie Van Berlo
Bjorn Van de Walle
Hélène Van Rossem
Silke Cuypers
Patrick Van Riel
Kasper Vanpoucke
Sarah De Bruyn
Sterckx Tom
Vandecasteele Lise
De Jong Judith
Van Parijs Nele
Van Gompel Tommy
Paijmans Thijs
Reunes Sascha
Van Gysel Peter
Henkens Mirjam
De Schutter Ilse
Michiels Bie
Roland Yves
Van Reusel Jan
Van Hove Anita
De Winter Elke
Synnave Geert
Maes Christophe
